Zijwaarts de klas in

'Zijwaarts de klas in' is een documentaire van 2DOC op NPO2 (uitgezonden op 5/10/2023) over zij-instromers in het basisonderwijs in Nederland. Documentairemaakster Simonka de Jong volgt enkele mensen die hun carrière omgooien om leraar te worden in het basisonderwijs.

Want ook in Nederland staat, zoals in België, het onderwijs onder druk door het lerarentekort.

De leraren die de Jong volgt, worden begeleid door Het Schoolbureau, een samenwerkingsverband van arbeidsbemiddelaars, coaches en leraaropleiders.

De kijker wordt meegenomen in het verhaal van enkele potentiële zij-instromers. En ik noem ze met een reden potentieel. De kandidaten worden namelijk eerst onderworpen aan een Crash Course waarin ze kennismaken met het beroep en ook worden ze al een eerste keer voor de leeuwen gegooid. Op basis van die enkele lesjes die de potentiële zij-instromers geven, mogen ze door naar een verkort traject als zij-instromer of wordt hen eerder een ander traject aangeraden (deeltijds of voltijds PABO, lerarenopleiding lager onderwijs in Nederland) of aangeraden om het niet te doen.

Omdat ik zelf een zij-instromer ben, vond ik het wel een waardevolle reportage ook al gaat het dan over het basisonderwijs in Nederland. Het gaf wel een mooie inkijk in de verschillende redenen waarom iemand naar het onderwijs wil overstappen (betere uren, bijdrage aan de maatschappij leveren, ...) maar ook welke drempels ze tegenkomen.

De reportage zal uiteindelijk de weg van twee zij-instromers volgen, de ondernemer Michel die al enkele jaren PABO volgt en de planner Kim die mag beginnen aan het traject van drie maanden. We zien hoe ze beiden hun eigen weg zoeken maar ook hoe ze hun eigen stijl ontwikkelen in de omgang met de kinderen.

Op het einde van het traject worden ze geëvalueerd en krijgen ze te horen of ze al dan niet geschikt zijn voor het beroep.

Spoiler!

Ik ga hier al een spoiler plaatsen maar ik was zo kwaad toen Kim haar evaluatie kreeg! Je zag doorheen de reeks haar evolueren en haar eigen stijl ontwikkelen in het omgaan met de kinderen. Haar evaluatie kwam dan op een moment dat voor de kinderen een zeer bijzondere dag was (dag voor de kerstvakantie) én voor haar echt geen fijne periode kan geweest zijn (haar man was nog niet zo heel lang geleden overleden) dus ja! Dat iemand dan de klas niet helemaal stil krijgt op de manier waarop een assessor vond dat dit moest gebeuren, dat lijkt me de beste leerkracht te kunnen overkomen. Je vraagt je op dat moment ook gewoon af: waar is de menselijkheid?!

En het lijkt uit de reportage dat dit haar nekt om het traject verder te zetten. Je hoopt dat dit niet het geval was en dat bepaalde zaken gewoonweg niet getoond werden in de reportage en dat de assessoren zich op meerdere zaken gebaseerd hebben want je gunde haar echt die job omdat je haar zo had zien groeien!

En ook kwaad omdat je het natuurlijk ook betrekt op veel meer mensen dan Kim want als dit de manier is om met zij-instromers om te gaan, mensen die een goede job laten liggen om de sprong te wagen, op één moment af te serveren, dan blijven er toch serieuze kansen liggen om iets aan dat lerarentekort te doen.

Mensen moeten de kans krijgen om te groeien in een job en ze moeten daarbij goed begeleid worden.

In een ideale wereld wordt ook iedere leraar-in-spe begeleid op haar of zijn niveau en tempo, net zoals verwacht wordt dat elke leerkracht differentieert. Maar we weten allemaal waar dat schoentje knelt...

(dat is voor een andere blogpost ;-))

Nog grotere spoiler:

Gelukkig kreeg Kim later wel nog een kans om het assessment te herkansen en ze is ondertussen aan de slag in het basisonderwijs.

De reportage is alleszins een aanrader. Je kan eens over het muurtje kijken en je een beeld vormen van hoe het er bij onze noorderburen aan toe gaat.

Je kan de reportage terugzien via: https://npo.nl/start/serie/2doc/seizoen-10_1/2doc-zijwaarts-de-klas-in/afspelen