Over een korte aandachtspanne en invulboeken

Ik ben een trouwe lezer van Knack en was zeer enthousiast toen zij ‘De Leraarskamer van Knack’ aankondigden. Knack stelde namelijk een panel samen met leraars van diverse pluimage die, telkens iemand met een opvallend voorstel komt of een controversiële uitspraak over het onderwijs doet, gevraagd worden naar hun mening. Dit valt toe te juichen gezien er in de media (en op café) heel veel uitspraken gedaan worden over het onderwijs, maar er weinig in gesprek gegaan wordt met de mensen die de dagdagelijkse praktijk aan den lijve ondervinden.

Een van de onderwerpen die De Leraarskamer aansneed, is de taal- en leesvaardigheid van scholieren. Een onderwerp dat mij als toekomstig leraar Nederlands, maar ook als taalminnende ouder nauw aan het hart ligt. Het volledige artikel kan u hier lezen.

Wat de leraren vooral naar voorschuiven is dat leerlingen niet meer de aandacht kunnen opbrengen om een langere tekst te lezen. Enerzijds ziet men de invloed van sociale media met de korte filmpjes en korte tekstjes die maar een korte aandachtspanne vereisen, anderzijds worden leerlingen (en leraren!) op school geconfronteerd met invulboeken waar, volgens een panellid, de tekst vaak onderschikt is.

Een ander panellid geeft ook aan dat leerkrachten zelf meer zouden moeten lezen en een voorbeeldfunctie hierin hebben. Hij stelt ook dat ze meer vanuit hun leeservaringen hun lessen moeten voeden, dan vanuit de handboeken die de uitgeverijen ter beschikking stellen. Hierin zien we ‘de leraar als cultuurparticipant’ terugkomen.

Wat de handboeken betreft ben ik persoonlijk meer voor het noteren en het aanleggen van een eigen cursus als leerling. De wetenschap is er niet volledig uit of met de hand schrijven, dan wel aantekeningen maken op de computer beter is voor leerlingen, maar zelf je cursus structureren lijkt mij althans nuttiger dan de invulboeken waarin leerlingen hier en daar wat woorden dienen bij te schrijven. Maar, als (beginnend) leraar heb je niet steeds zelf deze keuze te maken. Het kan zijn dat de vakgroep de keuze voor een bepaald handboek heeft gemaakt of dat het je aan tijd ontbreekt om een eigen cursus te schrijven.

We moeten ook niet alle leerlingen over dezelfde kam scheren, want er zijn best nog wel wat leerlingen die wel graag lezen. Maar ook deze zijn daarom niet altijd taalvaardiger. Het is mijn mening dat we als leraar leerlingen taalrijke maar ook diverse soorten teksten moeten aanbieden die verder gaan dan datgene waarmee leerlingen in contact komen.

Het lijkt me alleszins belangrijk dat elke leraar, welke vakken deze ook geeft, zich een taalleraar voelt en voldoende aandacht schenkt aan taal.

Want of men nu Latijn studeert of Mechanica, de essentie kunnen halen uit bijvoorbeeld een overheidspublicatie is voor elke burger belangrijk!